RESENSI BUKU BASA SUNDA

Nulis résénsi buku dina dasarna sarua jeung nulis anu lian. Dina nulis résénsi buku, panulis kudu maca hela éta buku anu arék diresensi. Dina résénsi buku fiksi, panulis kudu nyieun hela sinopsis atawa tingkesan jalan carita éta buku atawa ngajén aspék-aspék  ditingali tina kacamata sastra. Pikeun karya ilmiah atawa nonfiksi, panulis ngajépén aspék-aspék tina widang élmu atawa topik hiji buku. Buku-buku anu rék diajén aya hubungan, aya mangpaatna, atawa ngabogaan kaonjoyan.

Nulis résénsi buku atawa ngarésénsi buku, kira-kira sarua jeung meunteun (ngajén) hiji buku. Biasana lain baé eusina, sanajan éta nu diutamakeun, tapi ngurung basana, cara/pola nulisna, sanajan, malah ilustrasi jeung sisi artistik ogé tara kaliwat diajén. Ngan umumna ngeunaan ilustrasi jeung artistik mah, cukup saluwat-saliwat.

Ngarésénsi téh pagawéan kritikus atawa sok disebut résénsator. Profési anu teu éléh pentingna dibandingkeun jeung pangarang. Ku kituna kacida diperlukeunana. Hasil résénsi bisa dipaké panungtun, naha buku éta téh alus atawa goréng.

Lamun alus lebah mana alusna, lamun kakurangan sisi mana kakurangannana. Hanjakalna, utamana nu rajin ngarésénsi buku-buku basa Sunda, beuki dieu beuki langka. Bisa jadi lantaran buku nu rék dirésénsinana ogé henteu loba. Sastrawan Sunda téh dipiwanoh salaku kritikeus. Utamana buku-buku (karya) sastra jeung basa.

Ngiritik atawa ngarésénsi buku, tangtu baé henteu bisa sawayah. Perlu modal pangaweruh widang anu rék dikritikna. Kritikeus sastra kudu ngarti kana soal-soal sastra. Nya kitu deui mun urang rék ngarésénsi buku ngeunaan basa, kudu paham heula kana soal-soal basa.

Asal rajin maca, hidep ogé bis jadi kritikeus. Saperti disabit tadi ngarésénsi téh prinsipna mah ngajén atawa meunteun hasil karya boh fiksi atawa nonfiksi. Conto fiksi anu bisa dirésénsi buku pangajaran atawa karangan-karangan ilmiah. Conto nonfiksi anu bisa dirésénsi nya éta drama, novel, kumpulan carpon, kumpulan dongéng, sinetron, film jeung réa-réa deui.

Aya sababaraha faktor dina ngarésénsi buku, nya éta teu nutup kaonjoyan jeung kahéngkéran buku éta. Ngajén hiji buku dina ngajén lain ngabebetkeun éta buku, tapi ngan saukur ngaévaluasi atawa catetan pikeun pangarang jeung anu medalkeunana pikeun ngahadéan buku upama buku éta rék dicétak ulang. Leuwih alus dina ngajén kahéngkéranana anu dijadikeun fokus utamana ngajén sabub buku anu rék dirésénsi kudu perlu dipertimbangkeun sabagé buku anu layak dibaca. Ku sabab kitu buku anu loba kakukarangan-kakurangan alusna teu dirésénsi. Prak-prakanana :

1.     Buku nu rék dirésénsi baca heula sing taliti, alusna ulah ngan sakali. Naon judulna, saha pangarangna, medal taun sabaraha mun aya cetakan kasabaraha, pamedalna, harga, ukuran buku, jeung kaca

2.     Geus enya-enya katangkeup eusina, timbang lebah mana kaonjoyanana jeung kahéngkérannana. Naha aya anu anéh/istiméwa atawa sabalikna.

3.     Taliti basana; tata basa, istilah-istilah, éjahan, gaya basa, mun perlu nepi ka titik komana, utamana upama anu dirésénsina buku ngeunaan basa.

4.     Pola nulisna; ngeunah henteu dibacana, karasa henteu rasa basana, jeung komonikatif atawa henteu.

5.     Sakira dianggap penting, titénan ilustrasi jeung tata artistikna. Naha ilustrasina merenah atawa malah tojaiah, teu ka ditu teu kadieu. Nya kitu deui tata artistikna. Nya kitu deui artistikna, pangpangna hurup jeung metakeunnana, nagreunah henteu katénjona.

6.     Upama tujuannana hayang méré gambaran lengkep ka nu maraca, ulah poho taliti jumlah kaca jeung hargana.

7.     Sanggeus kitu kakara hasil pangajén urang ditulis. Inget, dina ngasongkeun pangajén kudu enya-enya objéktif.